Αντίθετα με το δέρμα, δεν μπορεί να καούν, να πάθουν ρυτίδες ακόμη και καρκίνο. Τότε γιατί να χρειαζόμαστε αντηλιακό;
Η απάντηση είναι εύλογη στον καθένα που πέρασε μια ηλιόλουστη μέρα κάνοντας ποδήλατο, τεμπελιάζοντας στην πισίνα ή απλά περπατώντας. "Μετά από μια ολόκληρη μέρα, τα μαλλιά μου φαίνονται σαν να χρειάζονται ένα εντατικό κοντίσιονερ" λέει η Κάθυ Γκρην μια εκδότρια από τη Νέα Υόρκη σ' ένα περιοδικό ευεξίας.

Μαλλιά που εκτίθενται για πολύ ώρα στον ήλιο, γίνονται κατσαρά και ξεθωριασμένα άσχετα με το χρώμα και την ποιότητα τους. Με τον καιρό χάνουν την όψη υγείας και υπόκεινται στο σπάσιμο.
Καθώς το ενδιαφέρον για την επικινδυνότητα του ήλιου μεγαλώνει, η βιομηχανία καλλυντικών εξορμά για να προσφέρει προσστασία. Περίπου σαράντα νέα προϊόντα βγήκαν στην αγορά τα τελευταία χρόνια - σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Μίντελ, υποσχόμενα πως θα κάνουν τα πάντα για να δημιουργήσουν μια ασπίδα με θρεπτικά συστατικά στα μαλλιά.
Τα σλογκαν των διαφημιστών από την άλλη, δεν διευκρινίζουν πόσο αποτελεσματικά είναι αυτά. Εξαρτάται από το πόσο συχνά χρησιμοποιούνται, και πόσο σωστά.

Οι δερματολόγοι παραδέχονται πως ο ήλιος έχει άμεση σχέση με τα μαλλιά και την υγεία τους. "Οι υπεριώδεις ακτίνες καταστρέφουν και αλοιώνουν την πρωτεϊνη των μαλλιών" λέει η Δρ Ζωή Ντιάνα Δρέλος, μια κλινική ιατρός δερματολογίας στο Γουέκη Φόρεστ Πανεπιστήμιο στο Ουίνστον-Σάλεμ στη Βόρεια Καρολίνα, το όνομα της οποίας βρίσκεται στον κατάλογο επιστημονικών συμβούλων πολλών εταιρειών καλλυντικών που κατασκευάζουν προϊόντα περιποίησης για τα μαλλιά.

Θεωρούμενα τεχνικώς τα μαλλιά ότι είναι ζωντανά, η σύνθεση τους μάλλον τεκμαίρεται ως περίπλοκη. Ο μίσχος της τρίχας στο κέντρο του αποτελείται από πρωτείνες και είναι το σημαντικό κέντρο παραγωγής μελανίνης που δίνει στα μαλλιά το χρώμα τους. Προστατεύεται από τη μεμβράνη που ενεργεί σαν προστατευτική ασπίδα.
Όταν τα μαλλιά είναι υγιή, αυτή η μεμβράνη που μοιάζει με λέπια ψαριού είναι λεία κι αυτό επιτρέπει την αντανάκλαση του φωτός - πράγμα που δίνει τη λάμψη στα μαλλιά, λέει η Ουλιάν ιδιοκτήτρια στούντιο περιποίησης μαλλιών στη Νέα Υόρκη. Οι βαφές όμως εισχωρούν στη μεμβράνη με αποτέλεσμα τα λέπια που την περικλείουν να ανασηκώνονται. "Και όσο η περιβάλλουσα μεμβράνη της τρίχας είναι ανοιχτή, τόσο πιο άγρια, σγουρά γίνονται τα μαλλιά" λέει. Εξ αυτού προκύπτει ότι όσο πιο ανοιχτά είναι τα λέπια του μίσχου της τρίχας, τόσο πιο εύκολα οι υπερίωδεις ακτίνες εισχωρούν στο κέντρο της με ολέθριες συνέπειες.

"Μελέτες για τα ανθρώπινα μαλλιά δείχνουν πως καταστρέφεται η τρίχα από την υπεριώδη ακτινοβολία εν αντιθέσει με τη μη έκθεση σ' αυτήν, που αφήνει τα μαλλιά ανέπαφα", λέει η Δρ Λόρι Πόλς, διευθύντρια του κέντρου Λέιζερ και Δερματολογίας.

Το ίδιο αφυδατώνει την τρίχα, εκτός από την έκθεση σε αμφότερες την ηλιακή ακτινοβολία και τη ζέστη, και η επανειληιμένη χρήση στεγνωτήρα, σίδερου ισιώματος ή κατσαρώματος.
"Η αφυδάτωση οδηγεί στο τσάκισμα και σταδιακά στην απώλεια της μεμβράνης της τρίχας" λέει ο Κέβιν Μανκούζο ιδιοκτήτης του ομώνυμου κέντρου ."Και όταν χάνεις κεφαλαιώδη συστατικά των μαλλιών για τη διατήρηση της υγρασίας τους, τότε έχεις πρόβλημα".
Αυτό μεταφράζεται σε μαλλιά με άγρια ή τραχιά όψη που οφείλεται και σε άλλες επιθέσεις — από τον στεγνωτήρα και το στάιλιν.

Κι έπειτα είναι και το χρώμα. Η υπεριώδης ακτινοβολία οξυδώνει τη μελανίνη στην καρδιά της τρίχας και καταστρέφει τα ιχνοστοιχεία τους, συστατικά που προσδίδουν στα μαλλιά τη δύναμή τους, λέει ο Κεν Κλάιν, πρόεδρος της καλυντικής εταιρείας Κοσμετέκ - ένα συμβουλευτικό εργαστήριο που αναπτύσσει προϊόντα δέρματος και μαλλιών. Ακόμη και τα πιο υγιή μαλλιά χάνουν τη ζωντάνια τους.
"Και όταν έχεις ξανοίξει τα μαλλιά με βαφή, γίνονται ακόμη πιο ευάλωτα στο ξεθώριασμα", λέει ο κ. Μανκούζο. Έτσι λοιπόν μαλλιά που είναι βαμμένα μ' ένα πλούσιο σοκολατί χρώμα γίνονται χάλκινα. Ένα ζεστό κόκκινο, μπορεί να γίνει πορτοκαλί. Και ένα φυσικό ξανθό μπορεί να γίνει πλατινέ.

Οι εταιρείες καλλυντικών έχοντας αναγνωρίσει την επίδραση του ήλιου, παρασκευάζουν νέα προϊόντα για τα μαλλιά - τα πάντα - από σαμπουάν (όπως το Davines - Alchemic Shampoo), στάιλιν σπρέις (Ojon - Shine & Protect Glossing Mist), καθώς κοντίσιονερ διαρκείας (Kiehl's - Leave-In Hair Conditiioner, Fekkai's - Sun Bandana - αόρατο κοντίτιονερ προστασίας), προστατευτικά για το χρώμα (John Frieda - Radiant Color Envy daily color sealer) και άλλα, που καθορίζονται ως ασπίδες για τον ήλιο (Phyto Plage - protective sun veil). Το κόστος κυμαίνεται από 6,50 ως 28 δολάρια.

Όμως πολλοί κομωτές και δερματολόγοι αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους."Ένα σαμπουάν ή κοντίσιονερ που ξεβγάζεται δεν παρέχει απολύτως καμία προστασία", λέει η Πόλα Μπέγκουν μια δικηγόρος καταναλωτών και συγγραφεύς του βιβλιου "Μην ψωνίζετε προϊόντα μαλλιών χωρίς εμένα" (Beginning Press, 2004).
Παρομοιάζει με την ιδέα να βάλεις αντηλιακό στο δέρμα και μετά να κάνεις ντους, νομίζοντας πως η προστασία θα διατηρηθεί και μετά που θα πλυθείς και θα σκουπιστείς!
Τα προϊόντα κοντίσιονερ και στάιλιν που είναι φτιαγμένα για να μένουν στα μαλλιά και όχι να ξεβγάζονται, θα μπορούσαν να προσφέρουν κάποια οφέλη, αν και σε μεγάλη ποσότητα, κάνουν τα μαλλιά να μοιάζουν πως δεν έχουν πλυθεί εδώ και μια βδομάδα.

"Το πρόβλημα είναι, με ποιό τρόπο καλύπτει το φίλτρο ενάντια στον ήλιο, κάθε τρίχα", λέει η Δρ Δρέλος.
Ορισμένα προϊόντα (J. F. Lazartigue - Protective Hair Cream) ίσως να υπόσχονται κάποιο επίπεδο φίλτρου προστασίας αλλά μην συμπεραίνετε πως αυτό είναι και σίγουρο. Η διεύθυνση Τροφών και Φαρμάκων που θέτει οδηγίες για τα ποσοστά φίλτρου υπεριώδους ακτινοβολίας, δεν έχει εγκρίνει μέθοδο για να ορίζει το βαθμό προστασίας για τα μαλλιά.
Συχνά η ετικέτα ενός προίόντος αναγράφει το ποσοστό προστασίας για το τριχωτό της κεφαλής γι' αυτό το προϊόν πρέπει να φθάσει και να εισχωρήσει σ' αυτό, λέει η Δρ Πόλις. "Το τριχωτό της κεφαλής βρίσκεται κάτω απ' τα μαλλιά και σ' αυτό, το δέρμα συχνά, υπόκειται σε εγκαύματα και καρκίνο", λέει.

Αντί για προστασία ορισμένοι συνιστούν πρόληψη.
"Όταν τα μαλλιά είναι υδατωμένα ενισχύεται όλη η δομή τους κάνοντας τα ανθεκτικότερα και φιλικότερα προς τον ήλιο", λέει η Νικόλ Χάουαρντ, διευθύντρια ανάπτυξης προϊόντων στη Bumble & Bumble, κέντρο περιποίησης και ανάπτυξης προϊόντων μαλλιών.
Ο κ. Μανούζο συνιστά στις πελάτισσες του να χρησιμοποιούν ενυδατικά σαμπουάν και κοντίσιονερ το καλοκαίρι. "Φαίνεται ότι βοηθούν να εξουδετερώνεται η αφυδατική επίδραση του ήλιου προς τα μαλλιά."

Το καλιτερο όπλο για προστασία πάντως, φαίνεται να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό: ένα καπέλο.
Αλλά και ως προς αυτό ακόμη η Δρ Πόλις λέει, πως όλα τα καπέλα δεν είναι ίδια.
"Ένα με πολλά ανοίγματα δεν προσφέρει προστασία", λέει.
Αλλά ίσως η καλίτερη λύση είναι να βρίσκεται κανείς στη σκιά.
"Τα μαλλιά σας, όπως και το δέρμα σας ασφαλώς θα αισθάνονται καλίτερα όταν δεν εκτίθενται στον ήλιο", η Κα Μπεγκούν λέει.