Μαρω Δουκα

Η Μάρω Δούκα το 2005 εξέδωσε "Τα μαύρα λουστρίνια" στο πλαίσιο της σειράς "Η κουζίνα του συγγραφέα" των εκδόσεων "Πατάκη". Έχει τιμηθεί με το Βραβείο "Νίκος Καζαντζάκης" του Δήμου Ηρακλείου για το μυθιστόρημα "Αρχαία σκουριά" με το Β' Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το μυθιστόρημα "Πλωτή πόλη" και με το Βραβείο Κώστα Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα "Αθώοι και φταίχτες".

Ενστικτωδώς είχα αποφασίσει ότι σ' αυτήν τη φάση το καλύτερο που είχα να κάνω ήταν να στρωθώ στο διάβασμα. Αλλά όχι εκείνο το διάβασμα που με παρηγορούσε τόσα χρόνια. Έπρεπε τώρα να αρχίσω το διάβασμα αλλιώς, για να διευρύνω την ανθρωπογνωσία μου, να ακονίσω το βλέμμα μου, να διδαχτώ. Και φανταζόμουν αυτή την διαδικασία αργή και επίπονη, μεθοδική προλείανση, έλεγα, του περάσματός μου από την ανάγνωση στη γραφή. Θα ήμουν όμως ανειλικρινής αν δεν παραδεχόμουν ότι υπήρχαν συχνά και οι στιγμές εκείνες που φοβόμουν ότι επιμένω τόσο πολύ στην ανάγνωση, ακριβώς επειδή δεν έχω τίποτα μέσα μου, επειδή μου λείπει η φαντασία, επειδή οι ορίζοντές μου είναι στενοί.

Πήρα από την αρχή πάλι τον Τσέχωφ, τα διηγήματα του Γκόγκολ, τον Ντοστογιέφσκι, τον Μπαλζάκ, τον Τολστόι, τον Φώκνερ. Με υπογραμμίσεις, με παρατηρήσεις επάνω στα βιβλία, ξανά και ξανά στην ίδια σελίδα. Ξανά και ξανά Το αστείο του Μίλαν Κούντερα από τις εκδόσεις Κάλβος. Γοητευμένη με τον πρώτο τόμο "Από τη μεριά του Σουάν" του Προυστ. Ο Γιώργος Χειμωνάς: Θέα στο αθέατο. H Τριλογία του Τσίρκα, λέξη λέξη για άλλη μια φορά. Ο Μένης Κουμανταρέας από την πρώτη μου χρονιά στην Αθήνα. Οι Κεκαρμένοι του Νίκου Κάσδαγλη. Η Άλκη Ζέη και "Το Καπλάνι της βιτρίνας". Ο Μάριος Χάκκας. Ο Δημήτρης Χατζής από τα παλιά. Συνεπαρμένη με τη Μέλπω Αξιώτη. Η Έλλη Αλεξίου, η Εύα Βλάμη, η Λιλή Ζωγράφου, Η Λιλίκα Νάκου. Ο Αντρέας Φραγκιάς. Ο Γιώργος Ιωάννου. Ο Αλέξανδρος Κοτζιάς. Ο Βιζυηνός, ο Παπαδιαμάντης από την αρχή πάλι. Ο Θεοτόκης ο μέγας. Ο Θεοτοκάς, ο Μυριβήλης, ο Βενέζης, δειλά δειλά κάτι θα ξαναβρώ σ' αυτούς δεν μπορεί. Η Μιμίκα Κρανάκη. Το "Τρίτο Στεφάνι" του Ταχτσή. Τα "ματωμένα χώματα" της Σωτηρίου.

Ο Θανάσης Βαλτινός. Ενθουσιασμένη με τα μυθιστορήματα Θάνατος μισθωτού και Σούπερμαν του Πέτρου Αμπατζόγλου. Με τα βιβλία του Βασίλη Βασιλικού: Τριλογία, Φωτογραφίες, Θύματα ειρήνης. Εκτός των τειχών, Η μυθολογία της Αμερικής. Τα ψάθινα καπέλα της Λυμπεράκη. Τατιάνα Γκρίτση Μιλλιέξ: Τα σπαράγματα. Γιώργος Μανιάτης, Κατερίνα Πλασσαρά. Το ένα βιβλίο μετά το άλλο, με δυο τρία βιβλία ταυτόχρονα. Και η ποίηση. Ο Κώστας Βάρναλης. Ο Ρίτσος πάλι. Μαθητικά με διάθεση αποστήθισης, ο Καβάφης. Ο Ελύτης λέξη λέξη. Ο Σεφέρης, πάντα με κάτι σαν δυσφορία. Ο Εγγονόπουλος, ο Εμπειρίκος.

Έπειτα στα παλαιοπωλεία αναζητώντας τους λησμονημένους. Και να με πιάνει πανικός. Δεν θα προλάβω, δεν προλαβαίνω. Μετά περισσότερα βιβλία της σειράς λογοτεχνίας των εκδόσεων Ηριδανός άκοπα. Με τους κλασικούς του Γκοβόστη. Και η ιστορία πάντα και οι μπροσούρες. Η σειρά Μπουκουμάνη στην ψυχολογία. Να θέλω να διαβάσω Ρομέν Ρολάν και Ουγκό, τον Ζολά. Να με συναρπάζει ο Τόμας Μαν. Και οι Γάλλοι. Διάβασες το Κόκκινο και το μαύρο;

Πρέπει να μελετήσεις τον Σταντάλ. "Το μοναστήρι της Πάρμας", ιδιαιτέρως πρόσεξέ το. Και τον Φλομπέρ, κυρίως το "Μαντάμ Μποβαρί", αλλά και στο "Αισθηματική αγωγή" δώσε την πρέπουσα προσοχή. Και Τα "άνθη του κακού" του Μποντλέρ. Μην ταράζεσαι, υπομονή. Ο Ρεμπό, ο Ρεμπό! Ο Σαρτρ και ο Μπρεχτ αλλά στα σοβαρά. Ο Γκαροντί. Λίγο λίγο και με προσοχή από την αρχή. Ο Δον Κιχώτης. Ο Μαγιακόφσκι ξανά. Ο Έρεμπουργκ, ο Τουργκένιεφ. Ο Ισαάκ Μπάμπελ. Ο Κάφκα. Τότε κοντά ο Νίτσε ξανά, μετά δέους. Και με τον Σέξπιρ; Τι θα κάνω μαζί του; Και οι αρχαίοι Έλληνες κλασικοί. Ποιούς έχω διαβάσει; Και η επιστήμη μου; Τι ακριβώς έχω σπουδάσει; Και οι Λατίνοι; Να καταλάβω ήθελα.

Και η ανάγκη μου να μαθαίνω και η ανάγκη μου να τρέχω στους δρόμους. Και το κάπνισμα, οι καφέδες, οι σοκολάτες, τα σουβλάκια. Και η Ιατρική Σχολή! Πάντα στα πίσω καθίσματα, πίσω από κολόνες, δισταχτικά, διακριτικά, σχεδόν φοβισμένα.