Σχεδόν κάθε σούρουπο περνούσε ο Νότης - ο αποκαλούμενος "Ρεμπέτης" αλλά και "Πατατίας" - γιατί του άρεσαν οι τηγανιτές πατάτες, για να πάει στην ταβέρνα. "Ε Πατατία... πάλι για την ταβέρνα το 'βαλες..." του φώναζε ο ΄Αρης 2 μόλις τον έβλεπε να περνά μπροστά απ' το σπίτι κατηφορίζοντας... Στο γυρισμό τραγουδούσε πάντα: Σκληρή καρδιά γιατί να σ' αγαπήσω
Ψεύτρα με γέλασες ποτέ δεν το ξεχνώ...

"Ξάνθη, προς γέφυρα Σαμακώβ"

Γύριζε αργά το βράδυ, πιωμένος, παραπατώντας και σέρνοντας τα βήματα του στα καλντερίμια, επιστρέφοντας από κάποιο από τα λαϊκά μαγαζιά που ήταν κοντά στο σταθμό -τα "ρεμπετάδικα" τα έλεγαν- συνήθως από του Χατζησταύρου.

Τότε δεν υπήρχε η ταβέρνα σαν διαδεδομένη διασκέδαση. Εκτός από τα λιγοστά εστιατόρια -"ζυθεστιατόρια" ονομάζονταν- κι ένα ονομαστό ήταν το "Θεσσαλία" 1, υπήρχαν και τα προαναφερθέντα ρεμπετάδικα και η πιο γνωστή ταβέρνα - καπηλειό από αυτά τα λιγοστά, ήταν του Χατζησταύρου - που εκεί πήγαινε κόσμος "παρακατιανός" καθώς έλεγε η Άννα: Εργάτες, μαστόροι απ' την Ήπειρο, Τούρκοι μεροκαματιαρήδες του Μπαλούκ και του Μπιτ Μπαζάρ, αλλά και φτωχοί πρόσφυγες - υπήρχαν πολλοί σ' εκείνα τα μέρη, φερμένοι απ' τις κοντινές ακτές της Σμύρνης και του Αϊβαλιού.

Εκεί λοιπόν, απ' το παλιό γραμμόφωνο ακουμπισμένο σε μια καρέκλα κοντά στο παράθυρο με τα ξύλινα μισόκλειστα παραθυρόφυλλα, έπαιζαν και τα παλιά ρεμπέτικα τραγούδια. Πρόσφυγες της Μικρασίας, Τούρκοι μεροκαματιάρηδες του Μπαλούκ, συχνά σηκώνονταν να χορέψουν κάποιον "ασίκικο σκοπό". Οι κάτοικοι τα θεωρούσαν κακόφημα και δεν πήγαιναν - μόνο τίποτε καινουργιοφερμένοι, που θέλανε να δουν κι αυτά τα μαγαζιά θεωρώντας τα κάπως σαν "αξιοθέατο", περνούσαν το κατώφλι τους. Έτσι όλοι όσοι φιλεξενούνταν κατά καιρούς στη πόλη δεν είχαν παραλείψει να τα επισκεφθούν.

"Ξάνθη, παλιό ζαχαροπλαστείο Στογιαννίδη" / δεν υπάρχει πλέον

Το ίδιο και ο Άρης με τον Διομήδη. "Πάμε βρε Διομήδη κι εμείς να δούμε τέλος πάντων αυτά τα μαγαζιά... Και να σου πω, εγώ ούτε που έχω πάει ποτέ σε τέτοια στέκια. Στη Σμύρνη ήμουν μικρός - τότε που ήταν στο φόρτε τους..."

Μια τέτοια στιγμή την είχε γνωρίσει - στα μακρινά, στα ξένα...
Είχε βγει ο Χότζας στο τζαμί: "Μπιρ Αλλάχ... Μπιρ Αλλάχ φώναζε από το μιναρέ την ώρα που εκείνη με τη Βασιλική επέστρεφαν απ' του "Παρακευά". Μόλις την αντίκρυσε, δεν άκουγε ούτε το Χότζα ούτε το Διομήδη που του μιλούσε δίπλα... Η ομορφιά της - το λαμπερό της βλέμμα, το ελαφρύ της περπάτημα, η ανεμελιά και το γέλιο της καθώς μιλούσε με τη Βασιλική, τον έκαναν να τις πλησιάσει: "Μήπως ξέρετε να νοικιάζουν τίποτε δωμάτια εδώ κοντά;"

Σαν έμπαιναν, έβλεπαν τους λιγοστούς - φτωχικά ντυμένους θαμώνες, καθισμένους στα μικρά τετράγωνα τραπεζάκια, κάτω απ' τις δυο αδύναμες λάμπες ασετιλίνης της οροφής, μερακλωμένους να σιγοτραγουδούν:

Συχνά κι έχοντας πιει κάμποσα καρτούτσα, κάποιοι σηκώνονταν να χορέψουν με βήμα που τρέκλιζε απ' το μεθύσι.
"Ε... κάπελα... Φέρε μας κι άλλο κρασί!..." τα καρτούτσα, τα ολόκληρα, τα μισά χάλκινα κανάτια, συνέχεια άδειαζαν και ανανεώνονταν απ' τον κάπελα Χατζησταύρο που πηγαινοερχόταν με την άσπρη του ποδιά και το μολύβι για να σημειώνει τις παραγγελίες στ' αυτί του στερεωμένο.
Καθώς η νύχτα προχωρούσε, πίσω απ' τα γερτά παραθυρόφυλλα κάποιοι αργοπορημένοι περαστικοί έριχναν κλεφτές ματιές στο εσωτερικό της ταβέρνας και γρήγορα απομακρύνονταν - ωστόσο όλο και κάποιοι διέσχιζαν το φαγωμένο απ' το χρόνο κατώφλι του κυρ-Σταύρου κυρίως μπεκρήδες "για να πιούν μια τελευταία ρουφιά 2..."

Κάθε βράδυ έβγαινε μεθυσμένος ο Τόκος - υποκοριστικό του Ερωτόκριτος. Σουλάτσερνε στα καλντερίμια της πόλης, τρεκλίζοντας. Κατά τις δώδεκα - όσοι ήταν ακόμη ξύπνοι, ακούγοντας τις φωνές του, με ανησυχία ψιθύριζαν μεταξύ τους:
"Ο Τόκος, ο Τόκος περνάει!..."
Ανατρίχιαζες απ' το φόβο σου. Φώναζε δυνατά, σέρνοντας τα βήματα του στα αμυδρά φωτισμένα δρομάκια και τους μαχαλάδες. Άγριος, με ξεχειλωμένα ρούχα, με μια μάλλινη τρύπια φανέλα χειμώνα-καλοκαίρι, αξύριστος, πάντα με το τσιγάρο στο στόμα, διέσχιζε τους σκοτεινούς δρόμους... Mάλιστα μια φορά είχε βάλει φωτιά και σ' ένα σπίτι! Από τότε ο "Νέρων!" λέγανε και σταυροκοπιόντουσαν...

Έβγαινε κάθε νύχτα, αργά - πάντα πιωμένος, βρίζοντας, καταρώμενος τους πάντες, ως και τη γυναίκα του και τα παιδιά του... Ήταν ο γραφικός με την κουρελίδικη ενδυμασία τύπος, θέαμα σ' όλη την πόλη - με τις βρισιές του, τους τρελούς του μονόλογους, την ολοένα μεθυσμένη του περπατησιά.
Μόλις τα βήματα του αντηχούσαν στο πλακόστρωτο, ο κόσμος στα σπίτια έκλεινε παράθυρα και φως...

"Ησυχία, μη μας ακούσει ο Τόκος..." κι ήταν το μέγα φόβητρο όσων ξαγρυπνούσαν.
"Σβήσε το φως, ησυχία, μη μας ακούσει και μας πετάξει καμιά πέτρα στα τζάμια..." σιγοψιθύριζαν μεταξύ τους φοβισμένοι...